SATRANÇ NEDİR?
Satranç, iki kişi ile bir satranç tahtası ve satranç taşları ile oynanan bir masa oyunudur. Bu oyun bir spor dalı olarak kabul görülür ve dünya çapında turnuvalar düzenlenir.
Satranç 8×8’lik karelerden oluşan bir masa üzerinde oynanır. Toplamda 64 kare ve 16’sı beyaz 16’sı siyah olmak üzere 32 taşla oynanır. Başlangıçta ilk hamleyi beyazlar yapar ve oyun karşı tarafın şahını mat edesiye kadar sırayla hamle yaparak devam eder. Satrançta başlangıçta siyahların veya beyazların; bir şah, bir vezir, iki at, iki fil, iki kale ve sekiz piyon vardır.
SATRANCIN TARİHSEL GELİŞİMİ?
Satrancın tarihi çok geçmişe dayanmaktadır, hatta mısırdaki piramitlerde satranca dair izlere rastlanmıştır. Ama satrancın milattan sonra 6.yüzyılda Hindistan’da bulunduğu bilinmektedir. Ve o zamanın şartlarında hızlı bir şekilde Asya’ya, Ortadoğu’ya ve Avrupa’ya yayılmıştır. Satranç, oyun kuralları olsun dizilişleri olsun değişiklikler göstermiştir ve bugünkü halini 19.yy almıştır. O zamandan beri düzenli satranç turnuvaları yapılmaktadır. İlk satranç dünya şampiyonu Wilhelm Steinitz‘tir ve 1924 de dünya satranç federasyonu kurulmuştur.
SATRANÇTA TAŞLARIN HAREKETLERİ NELERDİR?
Şah; satrançtaki en önemli taştır, temel amaç şahı mat etmektir. Şah, rok dışında her yöne bir kare ilerleyebilir. Şahın mat edilmesi için en az bir taşın şahı tehdit etmesi ile şahın kaçacak bir karesi olmayıp, şahı tehdit eden taş ile arasına sokabileceği bir taşı bulunmaması ve şahı tehdit eden taşı alabileceği bir taşı yoksa şah mat olur ve oyun orada sona erer. Buradaki şah genelde kralı temsil eder.
Not: satrançta iki şah birbirini tehdit edeceğinden hiçbir zaman yan yana duramazlar.
Rok: kalenin oyuna daha hızlı dâhil olması ve şahın güvenliğini sağlamak amacıyla kalenin ve şahın belli kurallarda yer değiştirmesidir. Rok yapabilmek için şahın tehdit altında olmaması, kale ile şahın hiç oynanmamış olması gerekir. Rokta, şah kale tarafına iki kare gelir, kalede şahın üzerinden geçeceği kareye gelir ve rok yapılmış olur.
Vezir; oyunun en kuvvetli taşıdır. Oyunda iki kale gücündedir. Oyunda her boş kareye taşın üzerinden atlamamak şartıyla yatay, dikey ve çapraz her kareye hareket eder.
Kale; satranç oyununda ikinci kuvvetli taştır. Oyunda her yatay ve her dikey kareye hareket edebilir ama taşların üzerinden atlama yetkisi yoktur. Oyunda bir at bir filden biraz zayıftır. Karşı tarafı bir kale ve şahla mat etmek mümkündür.
Fil; başlangıçta beyaz ve siyah kareleri temsil eden iki fil vardır. Fil, kendi renklerindeki kareden çapraz şekilde istediği kareye hareket eder ama taşların üzerinden atlama yetkisi yoktur.
At; iki düz ve bir çapraz olacak şekilde, sembolik olarak L şeklinde hareket eder. Atın taşların üzerinden atlama yetkisi vardır, bu yüzden merkezde atlar daha çok güç kazanır.
Piyon; piyonlar bizim satranç tahtamızdaki askerlerimiz gibidir, hareket etme alanları dar olduğu için en zayıf taşlardır ama ileride rakibin son karesine giderek istediği taşa dönüşebilir ve buna terfi denir, bu yüzden piyonlar da önemli taşlarladır.
Piyon, başlangıçta iki veya bir kare daha sonra birer kare hareket eder. Çapraz olarak rakibin taşını alır. Piyon en passant (geçerken alma) ile de rakibin taşını alır. Oyunda sadece piyon geriye doğru hareket edemez.
GÜNÜMÜZDE SATRANÇ?
Günümüzde satranç zekâ oyunları arasında en çok oynan ve sevilen oyunlar arasındadır. Çocukların ve yetişkinlerin oynayabileceği, her yaşa hitap eden bir oyun olması oyunun yaygınlaşmasında en büyük faktördür. Günümüz satranç şampiyonu olan büyük usta Magnus Carlsen’dir.
SATRANCIN FAYDALARI NELERDİR?
En önemlisi zekâyı geliştiren bir oyun olmasıdır. Bunu yanı sıra belli bir şeye odaklanmayı, kendimize güvenmeyi, ileriyi düşünüp ona göre plan yapmayı, kendimize hedefler koymayı, yeri geldiğinde risk almayı, planlı hareket etmeyi, grup çalışmasının önemini, kurallara uymayı, başarısızlıklar karşısında yılmamayı, kaybetmeyi bilmesini ve kazananı kutlamasını vb. öğretir.
Güzel
Karasız
Woww
ABOOOO
